ANTBİRLİK KURULUŞ HİKAYESİ

1952 yılında tarıma gönül vermiş vizyoner kent önderlerinin aldığı cesur bir kararla kurulan ANTBİRLİK, Antalya tarımının amiral gemisi haline gelmiş; öncü uygulamaları ve sosyal hizmetleriyle sektörde çığır açmıştır.

Kuruluşuna ilham veren güç, birkaç idealist iş insanının pamuk ve narenciye üreticilerini örgütlemek amacıyla attığı ilk adımdır. Bu girişim, günümüzde güçlü bir kurumsal yapıya dönüşmüş, yıllar içinde piyasa bilgisini derinleştirerek ticari vizyonunu genişletmiş ve değişen ekonomik koşullara uyum sağlayarak yeni atılımlar gerçekleştirmiştir.

1950’li yıllarda, Devlet Su İşleri’nin (DSİ) kalkınma politikaları kapsamında hayata geçirdiği sulama projeleriyle Antalya ovaları suyla buluşmuş, tarımsal üretimde büyük bir sıçrama yaşanmıştır. Başta pamuk olmak üzere, narenciye ve yaş sebze üretimi hızla artmış, bölge tarımı çeşitlenmiştir.

Pamuk üretiminin çiftçi için en önemli gelir kaynağı haline gelmesiyle birlikte, ürünlerin daha kârlı pazarlanması ve dış piyasalarla rekabet edebilmesi amacıyla, üreticilerin tarım kooperatifleri çatısı altında örgütlenmesi kararlaştırılmıştır. Bu vizyoner yaklaşım, dönemin yöneticileri, milletvekilleri ve siyasetçileri tarafından da desteklenmiş; böylece Antalya, Türkiye tarımının başkenti olma yolunda güçlü adımlarla ilerlemiştir.

ANTBİRLİK, 21. yüzyıla da yenilikçi bir vizyonla adım atarak, teknoloji ve marka gücünü ortaklarıyla birlikte artırmayı, liderliğini pekiştirmeyi ve sürdürülebilir büyümeyi temel hedef olarak benimsemiştir.

 

KOOPERATİFLER

Tarım Satış Kooperatifleri ve Birlikleri, düşük gelirli ve sermaye gücü sınırlı üreticilerin bir araya gelerek oluşturduğu, dayanışma temelli kurumlardır. Bu yapılar, çiftçilerin ekonomik gücünü birleştirerek üretimden pazarlamaya kadar birçok alanda birlikte hareket etmelerini sağlar.

Devlet desteği olmadan, gönüllülük esasına göre kurulan bu yapılar; adil, şeffaf ve katılımcı ilkelerle faaliyet gösterir. Kooperatif ortakları hem üretici hem müşteri hem de yöneticidir; böylece ekonomik sorumluluk ve karar alma gücü doğrudan çiftçide toplanır.

Kooperatiflerin faaliyet gösterdiği bölgelerde tarımsal verimlilik artar, maliyetler düşer ve çiftçi gelirleri gözle görülür şekilde yükselir. Bu birliktelikler, sadece ekonomik değil aynı zamanda sosyal dayanışmanın da temelidir.

TARIMDA REFORM

Antalya’da tarıma gönül vermiş vizyoner iş insanlarının reform niteliğindeki adımları, 24 Mayıs 1952 tarihinde atılmış ve bu süreçte Antalya bölgesinde tarımsal örgütlenmenin temelleri atılmıştır. İlk olarak 156 sayılı Antalya Pamuk ve Narenciye Tarım Satış Kooperatifi kurulmuş, bunu sırasıyla:

  • 27 Mayıs 1952: 158 sayılı Manavgat Pamuk ve Narenciye Tarım Satış Kooperatifi

  • 30 Mayıs 1952: 160 sayılı Serik Pamuk ve Narenciye Tarım Satış Kooperatifi

  • 9 Haziran 1952: 157 sayılı Finike Pamuk ve Narenciye Tarım Satış Kooperatifi

  • Aynı dönemde: 159 sayılı Alanya Pamuk, Narenciye ve Muz Tarım Satış Kooperatifi

izlemiştir.

Bu gelişmeler, Antalya’da tarım sektörünü kurumsallaştıran ve çiftçilerin kolektif gücünü artıran tarihî bir dönüm noktası olmuştur.

GÜÇ BİRLİĞİ VE ÜST BİRLİK ADIMLARI

Antalyalı çiftçiyi klasik “ağa” ve “tüccar” zihniyetinden kurtaran kooperatifleşme süreci, yalnızca ekonomik değil, aynı zamanda sosyal bir dönüşümün de habercisi oldu. Kurulan beş kooperatif, üreticileri ortak paydada birleştirerek güçlü bir tarımsal dayanışma ağı oluşturdu. Yönetim kadroları, bölgenin saygın, deneyimli ve tarıma gönül vermiş isimlerinden oluşarak kurumsal güveni pekiştirdi. Bu hareketin bir sonraki adımı olarak, kooperatiflerin ötesine geçilerek bir “üst birlik” oluşturma hedefi belirlendi ve bu doğrultuda yoğun hazırlık ve görüşmeler başlatıldı.

ANTALYA TARIMINDA BİR DÖNÜM NOKTASI

1952 yılında atılan kararlı adımlar ve alınan stratejik kararlar, Antalya tarımı için gerçek bir milat oldu. 28 Temmuz 1952’de, bölgedeki beş öncü kooperatifin temsilcileri bir araya gelerek Antalya Pamuk, Narenciye ve Muz Tarım Satış Kooperatifleri Birliği’ni (ANTBİRLİK) resmen kurdu. Bu birleşme, yalnızca bölge tarımının değil, Türkiye’de tarımsal örgütlenmenin geleceğini şekillendiren tarihî bir dönüm noktası olarak kayıtlara geçti.

ÇİFTÇİNİN GÜVENDİĞİ TEK ADRES : “ANTBİRLİK”

Antalya’da kooperatifleşme süreci sayesinde binlerce çiftçi, Antbirlik çatısı altındaki kooperatiflere üye olarak güçlü bir ekonomik birlikteliğe adım attı. Çiftçiler, ekim öncesi ihtiyaçlarından hasat sonrası ürün pazarlamasına kadar her alanda, uygun fiyatlı ve vadeli desteklerle buluştu. Ürünlerini daha avantajlı koşullarda pazarlayan üreticiler, Antbirlik’in güveni ve itibarıyla büyüyen yapısının bir parçası haline geldi. Bugün Antbirlik, ortak sayısı ve üretim kapasitesiyle Türkiye’nin en önemli çiftçi örgütlerinden biri olarak, kente ekonomik değer kazandıran bir lokomotif kurum konumundadır.

İLK BAŞKAN VE KURUCU KADRO

Antbirlik’in kuruluş sürecindeki ilk yönetim kurulu başkanlığı görevine büyük bir heyecanla Dr. Asım Okur seçildi. Dr. Okur, bu önemli görevi üstlenerek birliğin tarihindeki ilk başkan unvanını aldı. Yönetim kurulu üyeliklerine Hatem Atamer, Mahmut Konuk ve Zihni Açıkalın getirilirken; Hüseyin Öz ve Fuat Salur da birliğin ilk denetim kurulu üyeleri olarak görev aldı. Bu kurucu kadro, Antbirlik’in temellerini atan vizyoner liderler olarak tarihe geçti.

KOOPERATİFLEŞME SÜRECİNİN DEVAMI

Belirlenen hedeflere ulaşan Antbirlik yönetiminin teşvikleriyle, 1967 yılında 278 sayılı Kumluca Pamuk ve Narenciye Tarım Satış Kooperatifi kurulmuş ve birliğe katılarak kooperatif sayısı 6’ya yükselmiştir. Ancak, 1968 yılında 159 sayılı Alanya Pamuk, Narenciye ve Muz Tarım Satış Kooperatifi iştigal konusundaki değişiklik nedeniyle tasfiye edilmiş ve böylece kooperatif sayısı tekrar 5’e düşmüştür. Bu dönemde birlik, “Antalya Pamuk Tarım Satış Kooperatifleri Birliği” adını almış ancak “Antbirlik” kısa adıyla anılmaya devam edilmiştir.

Büyüme süreci hızla devam etmiş, 1974 yılında 754 sayılı Yeniköy Pamuk Tarım Satış Kooperatifi ve 1977 yılında 762 sayılı Kınık Pamuk Tarım Satış Kooperatifi’nin katılımıyla kooperatif sayısı 7’ye ulaşmıştır. Ancak Alanya Kooperatifinin kapanması ve Kumluca Kooperatifinin Kınık Kooperatifi ile birleşmesi sonucunda, Antbirlik’e bağlı kooperatif sayısı tekrar 5’e düşmüştür.

 AMİRAL GEMİ : ANTBİRLİK

Topçular’da basit bir çır-çır tezgâhıyla faaliyetlerine başlayan Antbirlik, zamanla kent ekonomisinin ve tarımının amiral gemisi konumuna yükselmiştir. 1990’lı yıllarda bölgedeki pamuk tarımının azalması üzerine, 1992’de Kumluca ve Finike Kooperatifleri kapatılarak ortakları Kınık ve Yeniköy kooperatiflerine yönlendirilmiştir. Beş kooperatifle faaliyetlerini sürdüren Antbirlik, 1993 yılında narenciye alanında faaliyet gösteren Antalyabirlik ile birleşerek büyümesini hızlandırmıştır.

  • Kuruluş ve İlk Yıllar (1952-1966)
  • Antbirlik, 28 Temmuz 1952 tarihinde Dr. Asım Okur başkanlığında kurulmuştur. Kuruluş amacı, Antalya ve çevresindeki pamuk üreticilerini desteklemek ve ürünlerini değerlendirmektir. İlk yıllarda üreticiye yönelik hizmetler, kooperatifçilik ilkeleri doğrultusunda yürütülmüştür.
  • Genişleme ve Kurumsallaşma (1967-1993)
  • 1967’de Kumluca, 1974’te Yeniköy ve 1977’de Kınık kooperatiflerinin katılımıyla birlik büyümüş; 1993’te Antalyabirlik ile birleşerek daha güçlü bir yapıya kavuşmuştur.
  • Yeniden Yapılanma ve Modernleşme (2000-2016)
  • 2000’li yıllarda ekonomik verimliliğe odaklanan Antbirlik, atıl durumdaki varlıklarını değerlendirmiş ve üretim süreçlerini modernize etmiştir. 2009-2010 döneminde net kâr elde edilerek sürdürülebilirlik hedeflenmiştir. 2016 yılında “ANTBİRLİK Küspe” markasıyla yem üretiminde kapasite artırılmıştır.
  • Günümüz ve Gelecek Vizyonu (2017-…)
  • Bugün Antbirlik, 70 yılı aşkın tecrübesiyle Antalya’nın en köklü tarım birliklerinden biridir. Çiftçiye sağladığı destek, modern tesisleri ve sürdürülebilir tarım vizyonuyla geleceğe güvenle bakmaktadır.