TARİHÇE
Birlikte atılan ilk adımdan, bugünkü gücümüze…
Kuruluş ve Vizyon
Antbirlik, 1952 yılında tarıma gönül vermiş vizyoner kent önderlerinin cesur kararıyla kurulmuştur. Antalya tarımının gelişmesinde öncü rol üstlenen Antbirlik, kısa sürede bölgenin tarımsal kalkınmasında belirleyici bir aktör haline gelmiş; uygulamaları ve sosyal hizmetleriyle sektörde çığır açmıştır.
Bu oluşumun temelinde, pamuk ve narenciye üreticilerini örgütlemek amacıyla yola çıkan idealist bir grup iş insanının girişimi yer alır. Bu kararlı adımlar, yıllar içinde güçlü bir kurumsal yapıya dönüşerek Antbirlik’in bugünkü konumuna ulaşmasını sağlamıştır.
Sulamayla Gelen Dönüşüm
1950’li yıllarda Devlet Su İşleri’nin (DSİ) başlattığı sulama projeleriyle Antalya ovaları suyla buluşmuş; pamuk başta olmak üzere narenciye ve yaş sebze üretimi büyük ivme kazanmıştır. Artan üretim, ürünlerin daha kârlı ve rekabetçi şekilde pazarlanmasını zorunlu kılmış; bu ihtiyaç üreticileri kooperatifleşmeye yönlendirmiştir.
Kooperatifleşme Süreci
Tarım Satış Kooperatifleri, düşük gelirli ve sınırlı sermayeye sahip üreticilerin ekonomik birlikteliğini temsil eder. Gönüllülük esasına göre kurulan bu yapılar, şeffaflık, katılımcılık ve adalet ilkeleri doğrultusunda faaliyet gösterir.
Üretici, aynı zamanda müşteri ve yöneticidir. Böylece karar alma gücü doğrudan çiftçide toplanır. Bu yapı, yalnızca ekonomik değil, aynı zamanda sosyal dayanışmanın da temel taşıdır.
Reform Niteliğinde İlk Adımlar
24 Mayıs 1952 tarihinde atılan ilk adımlarla birlikte Antalya bölgesinde tarımsal örgütlenme süreci resmen başlamıştır. Bu süreçte sırasıyla:
- 156 Sayılı Antalya Pamuk ve Narenciye Tarım Satış Kooperatifi (24 Mayıs 1952)
- 158 Sayılı Manavgat Pamuk ve Narenciye Tarım Satış Kooperatifi (27 Mayıs 1952)
- 160 Sayılı Serik Pamuk ve Narenciye Tarım Satış Kooperatifi (30 Mayıs 1952)
- 157 Sayılı Finike Pamuk ve Narenciye Tarım Satış Kooperatifi (9 Haziran 1952)
- 159 Sayılı Alanya Pamuk, Narenciye ve Muz Tarım Satış Kooperatifi (aynı dönem)
kurulmuştur.
Bu adımlar, yalnızca Antalya’da değil, Türkiye genelinde tarımda kurumsallaşmanın öncüsü olmuştur.
Güç Birliği: Üst Birliğe Giden Yol
Antalyalı üreticilerin “ağa” ve “tüccar” sistemine karşı ekonomik bağımsızlık kazanmalarını sağlayan kooperatifleşme süreci, zamanla bir üst birlik oluşturma ihtiyacını doğurmuştur. 28 Temmuz 1952 tarihinde, beş öncü kooperatifin bir araya gelmesiyle Antalya Pamuk, Narenciye ve Muz Tarım Satış Kooperatifleri Birliği (ANTBİRLİK) resmen kurulmuştur.
Bu gelişme, Türkiye’de tarımsal örgütlenme tarihinde önemli bir dönüm noktası olarak kayda geçmiştir.
Güvenin ve Birliğin Adı: Antbirlik
Kooperatifleşme süreci sayesinde binlerce çiftçi Antbirlik çatısı altında birleşmiş, ekim öncesinden hasat sonrasına kadar tüm süreçlerde ihtiyaçlarına yanıt bulmuştur. Uygun vadeli destekler, avantajlı pazarlama imkânları ve kurumsal güven ile Antbirlik, bölge çiftçisi için vazgeçilmez bir kurum haline gelmiştir.
Bugün Antbirlik, ortak sayısı, üretim kapasitesi ve kurumsal itibarıyla Türkiye’nin en önemli tarım kooperatiflerinden biridir.
Kurucu Kadro ve İlk Başkan
Antbirlik’in ilk yönetim kurulu başkanlığı görevine Dr. Asım Okur seçilmiştir. Yönetim kurulu üyeliklerine Hatem Atamer, Mahmut Konuk ve Zihni Açıkalın; denetim kurulu üyeliklerine ise Hüseyin Öz ve Fuat Salur getirilmiştir. Bu öncü kadro, Antbirlik’in temellerini atan vizyoner liderler olarak tarihe geçmiştir.
Genişleme ve Yapısal Değişim
- 1967: 278 Sayılı Kumluca Pamuk ve Narenciye Kooperatifi kurularak birlik bünyesine katıldı.
- 1968: 159 Sayılı Alanya Kooperatifi tasfiye edildi.
- 1974: 754 Sayılı Yeniköy Pamuk Kooperatifi kuruldu.
- 1977: 762 Sayılı Kınık Pamuk Kooperatifi eklendi.
Kooperatiflerin birleşme ve kapanmaları sonucunda, Antbirlik bugün 5 kooperatifle faaliyet göstermeye devam etmektedir.
1990 Sonrası Dönüşüm ve Büyüme
- 1990’lı yıllarda pamuk tarımının azalması üzerine Kumluca ve Finike Kooperatifleri kapatılarak ortaklar diğer kooperatiflere yönlendirilmiştir. 1993 yılında narenciye alanında faaliyet gösteren Antalyabirlik ile birleşilerek büyüme süreci hızlandırılmıştır.
Yapısal Gelişim Dönemleri
Kuruluş ve İlk Yıllar (1952–1966)
Üreticilerin desteklenmesi ve ürünlerin değerlendirilmesi temel amaçtı. Kooperatifçilik ilkeleri doğrultusunda hizmet verildi.
Genişleme ve Kurumsallaşma (1967–1993)
Yeni kooperatiflerin birliğe katılmasıyla büyüme sağlandı. Antalyabirlik birleşmesiyle kurumsal güç pekiştirildi.
Modernleşme ve Dönüşüm (2000–2016)
Ekonomik verimlilik ön plana çıkarıldı. Atıl varlıklar değerlendirilerek modern üretim süreçleri benimsendi. 2016’da “ANTBİRLİK Küspe” markasıyla yem üretimi artırıldı.
Gelecek Vizyonu (2017 – …)
Sürdürülebilir tarım, teknoloji odaklı üretim ve marka değeri öncelik haline geldi. Antbirlik, 70 yılı aşan deneyimiyle tarımda öncü rolünü sürdürmektedir.
Bugün ve Yarın
Antbirlik, yalnızca bir üretici birliği değil, aynı zamanda Antalya’nın tarımsal hafızasını taşıyan bir kurumdur. Yenilikçi yaklaşımı, sürdürülebilir büyüme hedefi ve çiftçiye sağladığı destek ile bugün de geleceğe güvenle bakmaktadır.
